این چکلیستها، نخستین مراجع بومی و تخصصی در ایران برای تدوین و ارزیابی برنامههای زمانبندی مبنا، بهروزشده و جبرانی هستند و هدف از تدوین این کتابها، ایجاد زبان مشترک میان کارفرما، مشاور و پیمانکار، ارتقای شفافیت در فرایند تصمیمگیری و کاهش اختلافات قراردادی است. تدوین این چکلیستها توسط انتشارات مهندسی و مدیریت ساخت علویپور (ACEMI) انجام شده است؛ نهادی پیشرو در حوزه مدیریت ساخت که با بهرهگیری از دانش دکتر علویپور، مدرس رسمی انجمن مدیریت ساخت آمریکا (CMAA) و با تلفیق دانش بینالمللی و تجربه پروژههای داخلی، گامی مهم در جهت توسعه حرفهای مدیریت زمان و ارتقای سطح استانداردهای صنعت ساخت کشور بهشمار میرود.
آیا به اندازه کافی به مدیریت برنامههای زمانبندی اهمیت داده میشود؟
در اغلب پروژههای داخلی، تمرکز اصلی تنها بر برنامه زمانبندی مبنا است و دو بخش مهم دیگر یعنی برنامه بهروزشده و برنامه جبرانی تا حد زیادی نادیده گرفته میشوند. اگرچه برنامه مبنا، پایه و اساس کنترل زمان پروژه را تشکیل میدهد اما بهتنهایی برای مدیریت زمان پروژه کافی نیست. حتی دقیقترین برنامههای مبنا نیز در طول اجرا تحت تأثیر عوامل متعدد نظیر تغییرات طراحی، موانع اجرایی، کمبود منابع، شرایط پیشبینینشده و دستورات کارفرما دچار انحراف و تاخیر میشوند. در چنین شرایطی، برنامه بهروزشده با نمایش وضعیت واقعی پروژه و برنامه جبرانی با ارائه مسیرهای اصلاحی و راهکارهای بازگشت به زمانبندی هدف، نقشی حیاتی در حفظ کنترل مؤثر بر پروژه دارند. بیتوجهی به این دو مرحله، موجب تحلیلهای نادرست، اختلافات قراردادی و از دست رفتن شفافیت در تصمیمگیری میشود. بنابراین، نگاه حرفهای به مدیریت زمان پروژه مستلزم توجه همزمان و نظاممند به هر سه سطح برنامه زمانبندی مبنا، بهروزشده و جبرانی است و این رویکرد پایه موفقیت زمانی پروژههای صنعت ساخت محسوب میشود.
راهکار این کتابها برای رفع این مشکلات چیست؟
این مجموعه چکلیستها با هدف استانداردسازی تدوین، ارزیابی و تأیید برنامههای زمانبندی در سه سطح مبنا، بهروزشده و جبرانی طراحی شده است. این ابزارها به کلیه ذینفعان پروژه (کارفرما، مشاور و پیمانکار) کمک میکنند تا:
- برنامههای زمانبندی بازتابدهنده واقعیات پروژه و منطبق با الزامات فنی و قراردادی باشند؛
- ارزیابیها ساختاریافته، شفاف و مستند انجام شود و تصمیمگیریها سریع و منصفانه باشد؛
- مسیرهای اصلاحی و جبران تاخیرات بهصورت عملی و قابل دفاع برنامهریزی شوند؛
- هماهنگی و زبان مشترک بین ذینفعان تقویت شود؛
- تحلیل دقیق تاخیرات، مدیریت ریسکهای زمانی و پیشگیری از اختلافات قراردادی ممکن شود.
به بیان ساده، این کتابها یک راهنمای عملی و استانداردشده برای مدیریت حرفهای زمان پروژه فراهم میکنند تا پروژهها با کمترین تاخیر، هزینه و ریسک به تکمیل برسند.
معرفی مجموعه جامع چکلیستهای تخصصی ارزیابی برنامه زمانبندی پروژه
برنامههای زمانبندی پروژه، بسته به شرایط و مرحله اجرای هر پروژه، به سه بخش کلی دستهبندی میشوند:
- برنامه زمانبندی مبنا (Baseline Schedule): در مراحل اولیه پروژه تدوین شده و بهعنوان نقشه راه اصلی اجرای کار مورد استفاده قرار میگیرد.
- برنامه زمانبندی بهروزشده (Updated Schedule): در طول اجرای پروژه و بر اساس واقعیتهای پیشرفت و تغییرات ایجادشده، بازنگری و بهروزرسانی میشود.
- برنامه زمانبندی جبرانی (Recovery Schedule): در شرایط بروز تأخیرات، برای برنامهریزی اقدامات اصلاحی و دستیابی به تکمیل بهموقع پروژه مورد استفاده قرار میگیرد.
با توجه به اهمیت این سه بخش کلیدی در مدیریت زمان پروژه، مجموعه جامع چکلیستهای تخصصی ارزیابی برنامه زمانبندی پروژه طراحی شده است. این مجموعه حرفهای و ساختاریافته شامل سه کتاب تخصصی زیر است:
- چکلیست تخصصی ارزیابی برنامه زمانبندی مبنا (Baseline Schedule)
- چکلیست تخصصی ارزیابی برنامه زمانبندی بهروزشده (Updated Schedule)
- چکلیست تخصصی ارزیابی برنامه زمانبندی جبرانی (Recovery Schedule)
با استفاده از این مجموعه، کارشناسان کنترل پروژه و مدیران پروژه میتوانند با رویکردی دقیق و مستند، کیفیت برنامهریزی زمانی را بهبود دهند، علل تاخیر را تحلیل کنند و مسیر بازگشت پروژه به تکمیل بهموقع را بهطور حرفهای مدیریت نمایند.
چرا این سه چکلیست را باهم تهیه کنیم؟
تهیه همزمان سه چکلیست ارزیابی برنامه زمانبندی مبنا، بهروزشده و جبرانی یک انتخاب هوشمندانه برای مدیران و کارشناسان پروژه است، زیرا این سه ابزار بهصورت تکمیلی و در ادامهی یکدیگر طراحی شدهاند و با هم یک چرخهی کامل از مدیریت حرفهای زمان پروژه را تشکیل میدهند. دلایل اصلی برای تهیه مجموعه کامل عبارتاند از:
- کاربردی بودن هر سه در چرخه حیات پروژهها: نیاز به هر سه برنامه زمانبندی در پروژهها مشهود است. هر پروژه مطابق با برنامه مبنا آغاز میشود، با برنامههای بهروزشده کنترل میگردد و در صورت تاخیر، با برنامه جبرانی به مسیر بازمیگردد. لذا این سه چکلیست در کنار یک دیگر کل چرخه حیات پروژه (از شروع تا خاتمه) را پوشش داده و منجر به بهبود مدیریت زمان پروژه میگردند.
- یکپارچگی محتوایی و ساختار مشابه: ساختار و منطق ارزیابی در هر سه چکلیست هماهنگ است و به شما دیدی جامع از مدیریت زمان میدهد. هر سه چکلیست با قالب، اصطلاحات و شاخصهای ارزیابی همسو طراحی شدهاند تا ارتباط بین کارفرما، مشاور و پیمانکار تسهیل شود.
- تکامل مرحلهبهمرحله: این چکلیستها در ادامهی یکدیگر طراحی شدهاند از مرحله آغاز پروژه و تدوین برنامه مبنا تا زمان پایان پروژه، زنجیروار همدیگر را پوشش میدهند.
- مقرونبهصرفهتر بودن نسبت به خرید جداگانه: تهیه هر سه چکلیست بهصورت یکجا، از نظر هزینه بهمراتب بهصرفهتر از خرید جداگانه آنهاست. در قالب این مجموعه، شما با پرداخت مبلغی کمتر، به مجموعهای کامل و هماهنگ از ابزارهای تخصصی مدیریت زمان دسترسی پیدا میکنید.
چرا موسسه ACEMI صلاحیتدارترین مرجع برای تدوین این چکلیستها است؟
موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علویپور (ACEMI) بهعنوان مرجع پیشرو در حوزه مدیریت ساخت در ایران، معتبرترین نهاد تخصصی برای تدوین چکلیستهای حرفهای ارزیابی برنامههای زمانبندی پروژهها بهشمار میرود زیرا:
- پیشینه حرفهای: موسسه ACEMI با هدف ارتقای دانش فنی، توسعه مهارتهای تخصصی و بهبود عملکرد حرفهای فعالان پروژههای صنعت ساخت تأسیس شده است. این موسسه طی سالها فعالیت خود، توانسته با ایجاد پیوند میان دانش نظری و تجربیات اجرایی، جایگاهی متمایز نزد مهندسان، مدیران پروژه و سازمانهای پروژهمحور در سراسر کشور به دست آورد و به مرجع اصلی آموزش، مشاوره و تدوین ابزارهای کاربردی مدیریت ساخت تبدیل شود.
- ساختار جامع و بومیسازیشده: چهارچوب دانشی و حرفهای ACEMI بر پایه بهروزترین منابع داخلی و بینالمللی طراحی شده و شامل چهار مؤلفه کلیدی در مدیریت ساخت است که یکی از آنها «مدیریت پروژههای صنعت ساخت» میباشد. برای هر مؤلفه، نقشهراهی تخصصی و بومیسازیشده تدوین گردیده تا پاسخگوی واقعی نیازهای پروژههای داخلی و همراستا با استانداردهای جهانی باشد. این رویکرد نظاممند، خدمات موسسه ACEMI را از نظر علمی، اجرایی و کاربردی به سطحی بالاتر از استانداردهای متداول داخلی رسانده است.
- اعتبار علمی و بینالمللی: دکتر سید محمدرضا علویپور، بنیانگذار موسسه ACEMI، تنها مدرس رسمی دارای تأییدیه از انجمن مدیریت ساخت آمریکا (CMAA) در ایران و خاورمیانه است. این اعتبار بینالمللی موجب شده موسسه ACEMI به تنها نهاد رسمی مورد تأیید CMAA در منطقه برای ترویج، آموزش و بومیسازی استانداردهای جهانی مدیریت ساخت تبدیل شود.
- فعالیتهای گسترده و اثرگذار در صنعت ساخت: موسسه ACEMI با تمرکز بر تولید دانش و ابزارهای کاربردی، برگزاری دورههای آموزشی تخصصی، ارائه خدمات مشاوره حرفهای، انتشار دستورالعملها و استانداردهای تخصصی و برپایی رویدادهای علمی، نقشی مؤثر در توانمندسازی ذینفعان پروژهها و ارتقای سطح حرفهای صنعت ساخت در کشور ایفا کرده است.
این چکلیستها برای برای چه کسانی مناسب هستند؟
این مجموعه چکلیستها برای تمامی متخصصانی طراحی شده است که در تدوین، ارزیابی، بهروزرسانی یا تحلیل برنامههای زمانبندی در پروژههای صنعت ساخت نقش دارند. با توجه به جایگاه کلیدی برنامههای زمانبندی در کنترل زمان، مدیریت تغییرات، تحلیل تاخیرات و کاهش ریسکهای قراردادی، این ابزار میتواند بهعنوان مرجعی کاربردی و قابل استناد در اختیار طیف گستردهای از فعالان پروژه قرار گیرد:
- پیمانکاران: برای تدوین برنامههای زمانبندی مبنا، بهروزشده و جبرانی بهصورت واقعبینانه، مستند و قابل دفاع در سطوح فنی و حقوقی.
- کارشناسان برنامهریزی و کنترل پروژه: جهت تدوین، ارزیابی، پایش و تحلیل دقیقتر برنامهها و مستندسازی تغییرات و تاخیرات.
- مشاوران و مدیران ساخت (مدیران طرح): برای ارزیابی فنی، اجرایی و قراردادی برنامههای ارائهشده از سوی پیمانکاران و اطمینان از انطباق با الزامات پروژه و استانداردهای قراردادی.
- کارفرمایان و نهادهای کارفرمایی: برای بررسی و تأیید برنامههای زمانبندی مبنا و جبرانی، ارزیابی میزان واقعبینی آنها و تصمیمگیری مبتنی بر داده در مدیریت زمان و منابع.
- کارشناسان دعاوی و تحلیلگران تاخیرات: بهمنظور تحلیل فنی و کمی مستندات پروژه، بررسی علل تاخیر و پشتیبانی از دعاوی و دفاعیات حقوقی.
- سازمانهای مادر و نهادهای نظارتی: جهت ایجاد سازوکارهای یکپارچه برای ارزیابی و کنترل برنامههای زمانی در سطح مجموعهای از پروژهها.
وجه تمایز این کتابها چیست؟
مجموعه چکلیستهای تخصصی برنامههای زمانبندی مبنا، بهروزشده و جبرانی که توسط انتشارات موسسه مهندسی و مدیریت ساخت علویپور (ACEMI) منتشر شده است، از چند منظر با سایر منابع موجود در کشور متمایزند:
- ساختار دقیق و نظاممند: هر چکلیست با طراحی علمی و هدفمند در قالب بخشها، زیربخشها و بندهای ارزیابی مشخص تدوین شده است تا امکان بررسی مرحلهبهمرحله و ساختاریافته برنامههای زمانبندی فراهم شود. این ساختار، دقت و انسجام تحلیلها را بهطور چشمگیری افزایش میدهد.
- ارائه رویکردی جامع و چندبعدی: در حالیکه بسیاری از منابع مشابه صرفاً به تحلیلهای فنی محدود میشوند، این چکلیستها با نگاهی چندبعدی به ابعاد فنی، اجرایی، قراردادی، حقوقی و مدیریتی برنامههای زمانبندی میپردازند. این ویژگی موجب میشود تا ابزارهای ارائهشده نهتنها از نظر مهندسی، بلکه از دیدگاه قراردادی نیز قابل استناد باشند.
- همراستایی با استانداردهای بینالمللی: تمامی شاخصها و معیارهای ارزیابی بر اساس جدیدترین استانداردها، راهنماها و رویههای حرفهای جهانی طراحی شدهاند. این تطابق باعث میشود تا چکلیستها از نظر علمی، فنی و ساختاری کاملاً بهروز و همتراز با منابع معتبر بینالمللی باشند.
- بومیسازی برای شرایط پروژههای ایران: در عین پایبندی به اصول جهانی، محتوای چکلیستها با در نظر گرفتن ویژگیهای اجرایی، قراردادی و حقوقی پروژههای ایران بومیسازی شدهاند؛ بهگونهای که کاملاً با فضای کاری و الزامات اسناد پیمان داخلی سازگارند.
- کاربردپذیری برای تمام ذینفعان پروژه: این کتابها بهگونهای تدوین شدهاند که برای تمامی ذینفعان پروژه از جمله کارفرمایان، پیمانکاران، مشاوران، مدیران طرح، کارشناسان کنترل پروژه و تحلیلگران تاخیرات قابل استفاده و استناد باشند. هر مخاطب میتواند بر اساس نقش خود، از این چکلیستها برای تصمیمگیری فنی، مدیریتی یا حقوقی بهره گیرد.
- نوآوری در محتوای تخصصی: این آثار نخستین منابع بومی و تخصصی در نوع خود در ایران هستند که خلأ موجود در ادبیات حرفهای کشور را برطرف میکنند و مبنایی برای توسعه دانش و استانداردسازی در صنعت ساخت را فراهم میسازند.
دانلود PDF صفحاتی از کتاب (به همراه فهرست)
اعضای کانون با خرید این کتاب متناسب با مبلغ پرداختی امتیاز کسب میکنند.
دریافت 4 تخفیف ویژه برای استفاده از خدمات متنوع ACEMI
بستهبندیوارسال رایگان
تخفیف ویژه













